Η «Μετοικεσία» των μικρασιατών στο Ρέθυμνο σε ένα ξεχωριστό βιβλίο του
Παρασκευά Συριανόγλου
Πάνω από τέσσερις χιλιάδες πρόσφυγες από την Μικρασία έφτασαν λίγο μετά την καταστροφή το 1922 στο Ρέθυμνο και η υποδοχή και η διαμονή τους, η μετέπειτα ενσωμάτωση τους στην ρεθυμνιώτικη κοινωνία, αλλά και η ιστορία των Μικρασιατών στην πόλη μας είναι το αντικείμενο του βιβλίου «Μετοικεσία: η εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στο Ρέθυμνο» του Παρασκευά Συριανόγλου.
Το βιβλίο του κ. Συριανόγλου παρουσιάστηκε στο κατάμεστο από κόσμο Σπίτι του Πολιτισμού το απόγευμα της Κυριακής, σε μία εκδήλωση που οργάνωσε η ομάδα «Μπουμπούνες».
Ο συγγραφέας αναφέρθηκε στους λόγους που τον οδήγησαν να κάνει την έρευνα, που εν τέλει δημοσίευσε σε αυτό το βιβλίο, σημειώνοντας πως τον παρακίνησαν οι αείμνηστοι Γιώργος Εκκεκάκης και Μαρία Τσιριμονάκη.
«Το παράπονο μου εδώ και πολλά χρόνια είναι ότι δεν βρέθηκε κανείς να καταγράψει τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, που ήταν γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο. Βάλθηκα, λοιπόν, με τη βοήθεια και την παρακίνηση κάποιων – δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Γιώργο τον Εκκεκάκη και τη Μαρία την Τσιριμονάκη – που με έσπρωξαν να πέσω σε βαθιά νερά. Δυσκολεύτηκα πολύ. Πιστεύω όμως ότι κάτι κατάφερα.
Το βιβλίο αναφέρεται σε μία ολόκληρη δεκαετία, από το 1919 μέχρι το 1929-1930, τα γεγονότα πριν και μετά την καταστροφή και κυρίως την εγκατάσταση των προσφύγων μεταναστών εδώ στο Ρέθυμνο.
Το βιβλίο έχει ωμές αλήθειες και ανατρέπονται πολλά «πιστεύω», δηλαδή εγώ είχα αρνητικά μηνύματα για το πώς τους υποδέχθηκαν τους πρόσφυγες. Όμως έχουμε και θετικά μηνύματα, καθώς έχουμε δηλώσεις από υπουργούς, όπως ο Δοξιάδης, που λέει ότι το Ρέθυμνο υποδέχθηκε, σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Ελλάδας, με τον καλύτερο τρόπο τους πρόσφυγες», είπε ο κ. Συριανόγλου.
Για το βιβλίο μίλησε και ο καθηγητής του Π.Κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης, που τόνισε: «Το βιβλίο παρουσιάζει τα προβλήματα τα οποία είχαν οι πρόσφυγες, το ποιοι βοήθησαν, αναφέρεται επίσης στα θέματα που προέκυψαν, με την εύρεση εργασίας, με τη βοήθεια από το κράτος, ή τα προβλήματα που είχαν μετά με τους τόπους και τα ανταλλάξιμα.
Οι μικρασιάτες ξεχωρίζουν σε όλα και χωρίς διακρίσεις διακρίνονται. Διακρίνονται για την εργατικότητα τους, για την κατάφαση στη ζωή, έχουν και το γλέντι, μετέφεραν εδώ την μικρασιάτική μουσική, αλλά και το μεθοδικό ψάρεμα και ο Νικόλας ο βαρκάς έμαθε σε πολλούς να ψαρεύουν και σήμερα οι μικρασιάτες είναι το καμάρι του Ρεθύμνου.
Το βιβλίο του Παρασκευά είναι μία επώδυνη έρευνα, που παρουσιάζει στοιχεία από ντοκουμέντα για την όλη ποσοτική και ποιοτική κατάσταση της εποχής».
ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΚΥΜΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Την επικαιρότητα των γραφομένων στο βιβλίο με τις σύγχρονες εποχές και τις εισροές προσφύγων στην χώρα μας επισημαίνει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Π.Κ., Γιώργος Νικολακάκης, που επίσης μίλησε στην εκδήλωση. «Είναι ένα βιβλίο καμβάς, το οποίο έχει με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια γεγονότα, πρόσωπα, καταστάσεις, που αναφέρονται στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και βλέπουμε και τη συνέχεια των προσώπων. Νομίζω ότι είναι μία ιστοριογραφική δουλειά πάρα πολύ επίμονη. Θα το χαρακτήριζα έργο ζωής του Παρασκευά Συριανόγλου, το οποίο έχει να προσφέρει όχι μόνο στους ρεθυμνιώτες, που μπορούν να αξιοποιήσουν κάθε λεπτομέρεια, από τα τοπωνύμια μέχρι τα πρόσωπα, αλλά και για όλους τους άλλους γιατί περιγράφει μία προσφυγική εγκατάσταση σε μία τοπική κοινωνία, με τις εντάσεις, με τα θετικά και τα αρνητικά της υποδοχής και πιστεύω ότι είναι πραγματικά ένα συγκλονιστικό βιβλίο.
Έχει στοιχεία που μας συνδέουν και με την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα ως χώρα εισροής – υποδοχής προσφύγων. Βλέπουμε πως επαναλαμβάνονται κάποια πράγματα, όπως το επισιτιστικό, το στεγαστικό, η υγιεινή, οι πολιτικές εντάσεις. Νομίζω επίσης ότι περιγράφει την κοινωνία του Ρεθύμνου. Ο Παρασκευάς Συριανόγλου το ονομάζει χρονικό της Μικρασιατικής κατάστασης, αλλά νομίζω ότι είναι κάτι ευρύτερο».
Την εκδήλωση συντόνισε το μέλος της ομάδας των Μπουμπούνων, μικρασιατικής καταγωγής και ο ίδιος, Αντώνης Αραμπατζόγλου, ενώ χαιρέτισε το μέλος της ομάδας Έλενα Νταντή, αλλά και ο πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών, Κώστας Καψαλάκης.
